Τα αριθμητικά μοντέλα εκτιμούν, ότι στην Ελλάδα, οι μέσες θερμοκρασίες του εαρινού τριμήνου, Μάρτιος-Απρίλιος-Μάιος, θα είναι 0,5-1 βαθμό Κελσίου πάνω από τις κανονικές, με τις μεγαλύτερες πιθανότητες να συμβεί αυτό, στη δυτική και νότια Ελλάδα. Από πλευράς υετού (βροχή-χιόνι), μάλλον πρέπει να περιμένουμε μια κανονική Άνοιξη. Κάποιες υπόνοιες για λίγο πιο υγρές συνθήκες υπάρχουν για την δυτική-κεντρική Μακεδονία και για λίγο πιο ξηρές στα βορειότερα νησιά του ανατολικού Αιγαίου.
Για την Άνοιξη 2025 (Μάρτιος – Απρίλιος – Μάιος 2025), έχουμε επιλέξει, για παρουσίαση και σχολιασμό, τις αποκλίσεις από τις κανονικές τιμές, της θερμοκρασίας στα 2m, του υετού (βροχή-χιόνι), των γεωδυναμικών υψών στα 500 hPa, καθώς και τις αποκλίσεις της ατμοσφαιρικής πίεσης στην επιφάνεια, έτσι όπως αυτές προκύπτουν, τόσο από το μακροπρόθεσμο μοντέλο του ECMWF, όσο και από το σύστημα πολλαπλών μοντέλων (multi-modelsystem). Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η κλιματολογία, τόσο του ECMWF όσο και όλων των μοντέλων που συνθέτουν το multi-modelsystem, αναφέρεται στην περίοδο 1993-2016, δηλαδή οι τιμές που παρουσιάζονται αφορούν αποκλίσεις από τις μέσες τιμές της περιόδου αυτής. Οι χάρτες είναι διαθέσιμοι από την υπηρεσία C3S (Copernicus) και μπορούν να αναζητηθούν μαζί και με τα αποτελέσματα όλων των μοντέλων και των παραμέτρων που υλοποιούν το C3Smulti-modelsystem στην ιστοσελίδα: https://climate.copernicus.eu/charts/c3s_seasonal/, καθώς και μέσω της ιστοσελίδας του ECMWF.
Για την Ευρώπη, και τα δύο μοντέλα, ECMWF και multi-model, προβλέπουν μια σχετικά ζεστή Άνοιξη, συγκλίνοντας στην άποψη, ότι οι μέσες θερμοκρασίες του εαρινού τριμήνου 2025 θα ξεπεράσουν παντού, τουλάχιστον 0,5 βαθμούς Κελσίου, τις κανονικές για την εποχή. Συμφωνούν επίσης και ως προς “τοπίο” των θετικών αποκλίσεων, προβλέποντας ότι στα δυτικά και νότια γενικά οι θετικές αποκλίσεις θα κυμαίνονται από 0,5 μέχρι 1 βαθμό Κελσίου, στις υπόλοιπες περιοχές από 1 μέχρι 2 βαθμούς, ενώ πιθανώς τοπικά στη βορειοανατολική Ευρώπη να δούμε και θετικές αποκλίσεις μεγαλύτερες από 2 βαθμούς Κελσίου.
Εστιάζοντας στην Ελλάδα, και τα δύο μοντέλα, ECMWF και multi-model, συμφωνούν ότι η Άνοιξη 2025 θα είναι σχετικά ζεστή, προβλέποντας ότι οι μέσες θερμοκρασίες του τριμήνου Μάρτιος-Απρίλιος-Μάιος, θα είναι 0,5-1 βαθμό Κελσίου πάνω από τις κανονικές, με τις μεγαλύτερες πιθανότητες να συμβεί αυτό, στη δυτική και νότια Ελλάδα.
Γενικά, όπως έχουμε σημειώσει και στο παρελθόν, οι όποιες διαφοροποιήσεις παρατηρούνται μεταξύ ECMWF και multi-model, είναι αναμενόμενες, ακριβώς λόγω της δομής του multi-model ως σύνθεσης κλιματικών μοντέλων. Φυσικά η «σύγκλιση» αυτών των μοντέλων ενισχύει την «βεβαιότητα» της πρόγνωσης.
Για τις βορειότερες Ευρωπαϊκές περιοχές, καθώς και τοπικά στην ανατολική Μεσόγειο, και τα δύο μοντέλα, ECMWF και multi-model, συμφωνούν στις προβλέψεις τους για αυξημένο υετό (βροχή ή χιόνι), κατά τη διάρκεια της Άνοιξης. Συμφωνούν επίσης, ότι στις δυτικο-κεντρικές Ευρωπαϊκές περιοχές, οι εαρινές συνθήκες θα είναι ξηρότερες από τις κανονικές, το οποίο βέβαια δικαιολογείται από τις αντικυκλωνικές συνθήκες που γενικά προβλέπονται στις περιοχές αυτές, όπως θα δούμε στους χάρτες παρακάτω. Τα δύο μοντέλα διαφοροποιούνται λίγο στην περιοχή της δυτικής Μεσογείου, με το multi-model να προβλέπει από κανονικές έως σχετικά ξηρές συνθήκες, ενώ το ECMWF αφήνει υπόνοιες για τοπικά πιο υγρές.
Στην Ελλάδα, θα λέγαμε ότι γενικά μάλλον πρέπει να περιμένουμε μια κανονική Άνοιξη από πλευράς υετού. Κάποιες υπόνοιες για λίγο πιο υγρές συνθήκες υπάρχουν για την δυτική-κεντρική Μακεδονία και για λίγο πιο ξηρές στα βορειότερα νησιά του ανατολικού Αιγαίου.
Επειδή, σε μεγάλο βαθμό, οι διεργασίες στην ατμόσφαιρα καθοδηγούνται από την κυκλοφορία στα 500hPa, παρατίθενται και οι προγνωστικοί χάρτες (ECMWF και multi–modelsystem) με τις αποκλίσεις των γεωδυναμικών υψών στο επίπεδο αυτό.
Στους χάρτες με τα γεωδυναμικά ύψη στα 500hPa, και τα δύο μοντέλα, συμφωνούν ότι κατά τη διάρκεια της Άνοιξης, πάνω από την Ευρωπαϊκή ήπειρο θα κυριαρχήσουν οι υψηλές γενικά πιέσεις. Οι αρνητικές αποκλίσεις στην περιοχή Ισλανδίας-Γροιλανδίας παραπέμπουν σε κυκλωνική γενικά κυκλοφορία και σχετικά χαμηλές πιέσεις στις περιοχές αυτές.
Οι χάρτες της ατμοσφαιρικής πίεσης στην επιφάνεια, συνεχίζοντας το χειμερινό μοτίβο και κατά τη διάρκεια της Άνοιξης, συμφωνούν για αρνητικές αποκλίσεις στα βορειότερα Ισλανδίας-Σκανδιναβίας-Βαλτικής και δικαιολογούν την άποψη για κυκλωνική κυκλοφορία και αυξημένο υετό στην περιοχή εκεί. Οι θετικές αποκλίσεις στην υπόλοιπη Ευρώπη, ενισχύουν την άποψη ότι οι υψηλές πιέσεις θα χαρακτηρίσουν τον ανοιξιάτικο καιρό. Πάνω από τη χώρα μας, γενικά η διάταξη αυτή των συστημάτων, παραπέμπει σε Α-ΒΑ ροή.
Κλείνοντας, θα αναφερθούμε στους δύο σημαντικούς κλιματικούς παράγοντες την ταλάντωση του βόρειου Ατλαντικού και το El Niño.
Όσον αφορά στην ταλάντωση του βόρειου Ατλαντικού (North Atlantic Oscillation - ΝΑΟ), με δεδομένο τις αρνητικές αποκλίσεις της βαρομετρικής πίεσης στην περιοχή της Ισλανδίας, που προβλέπονται τόσο από το ECMWF όσο και το multi-model και τις ουδέτερες στη περιοχή των Αζορών, θα πρέπει να δεχθούμε κατάσταση θετικού NAO στο ξεκίνημα της Άνοιξης (Μάρτιος), καθόσον τα προγνωστικά δεδομένα συνηγορούν για μετάβαση σε ουδέτερη κατάσταση στη συνέχεια.
Όσο για την ταλάντωση του νότιου Ειρηνικού Ωκεανού (ENSO), που αποδεδειγμένα επηρεάζει την ατμοσφαιρική κυκλοφορία σε παγκόσμιο επίπεδο, η προγνωστική εκτίμηση για φάση La Niña τον Χειμώνα, επαληθεύτηκε. Αν και η γενικότερη προοπτική δείχνει σταδιακή μετάβαση σε πιο ουδέτερες συνθήκες προς το τέλος της Άνοιξης 2025, και μεσοπρόθεσμα από το καλοκαίρι, μετάβαση σε φάση El Niño, θα πρέπει, τουλάχιστον στην αρχή της Άνοιξης, να αναμένουμε επίδραση της φάσης La Niña. Με βάση την βιβλιογραφία οι αρνητικές αποκλίσεις στην περιοχή Ισλανδίας-Γροιλανδίας – Καναδά και οι θετικές στον Β. Ειρηνικό Ωκεανό παραπέμπουν σε μοτίβο La Niña. Στον παρακάτω προγνωστικό χάρτη εντοπίζουμε, έστω και μικρές, αρνητικές αποκλίσεις της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας, κυρίως στην περιοχή ανατολικά της Αυστραλίας, και την τάση αναστροφής της φάσης με τις μικρές θετικές αποκλίσεις στα ανοιχτά των δυτικών ακτών της νότιας Αμερικής (Περού - Εκουαδόρ). Σημειώνεται ότι αναφερόμαστε σε μέση κατάσταση του τριμήνου Μάρτιος – Απρίλιος – Μάιος 2025.
Κλείνοντας να υπενθυμίσουμε ότι η μακροπρόθεσμη/εποχική πρόγνωση προσπαθεί να περιγράψει την τάση εξέλιξης της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας σε ολόκληρες ηπείρους ή σε ολόκληρο τον πλανήτη. Συνεπώς οι εποχικές προγνώσεις πρέπει να αντιμετωπίζονται με σχετική επιφύλαξη, λαμβάνοντας υπόψη, ότι το αποτέλεσμά τους θα αντιπροσωπεύει ένα μεγάλο ποσοστό του χρόνου αναφοράς τους (40 – 60%), σε καμία όμως περίπτωση δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται απορριπτικά, αποκλείοντας την προοπτική βελτίωσής τους.
